Klasa 7 biologia, tydzień 14 - 18 września 2020

   Klasa 7 biologia, tydzień 14 - 18 września 2020

https://flipbook.nowaera.pl/dokumenty/Flipbook/Puls-zycia-7-podrecznik_3/

Temat: Organizm człowieka jako funkcjonalna całość.

1.Komplikacja budowy organizmu człowieka:

komórka - tkanka - narząd - układ narządów - organizm (przykłady)

2. Tkanki zwierzęce - ich budowa  funkcje ( tabela):

 - nabłonkowa - podziały ze względu na kształt, warstwy i funkcje

 - mięśniowa - poprzecznie prążkowana, gładka, serca

 - łączna - krew, kostna, chrzęstna, tłuszczowa

 - nerwowa

3. Układy narządów i ich funkcje w organizmie ( podręcznik):

 - skóra - ochrona, regulacja temp., odbieranie bodźców z zewnątrz

 - układ szkieletowy - utrzymywanie ciężaru ciała, kształt ciała, ruch,ochrona narządów

 - mięśniowy - ruch, praca narządów wewnętrznych

 - pokarmowy - pobieranie i trawienie pokarmu, usuwanie niestrawionych resztek pokarmowych

 - oddechowy - wymiana gazowa - tlen - dwutlenek węgla

 - krwionośny - transport tlenu, dwutlenku węgla, substancji pokarmowych  i zbędnych

 - limfatyczny - wymiana składników między osoczem a tkankami, obrona przed czynnikami szkodliwymi

 - wydalniczy - usuwanie z organizmu substancji zbędnych lub szkodliwych

 - hormonalny - regulacja procesów zachodzących w organizmie

 - nerwowy - kontrola nad wszystkimi procesami zachodzącymi w organizmie, odbieranie bodźców z zewnątrz i wewnątrz organizmu

 - rozrodczy - wytwarzanie gamet

4. Homeostaza - zdolność utrzymywania względnie stałych warunków środowiska wewnętrznego organizmu np. temperatury, składu chemicznego krwi, objętość płynów ustrojowych.

Stan ten jest zapewniany dzięki współpracy różnych układów  narządów organizmu człowieka.

Tkanki i ich funkcje - tabela :

RODZAJ TKANKI	RODZAJE	BUDOWA	FUNKCJE	WYSTĘPOWANIE
NABŁONKOWA	jednowarstwowy wielowarstwowy	Komórki ściśle do siebie przylegają, mają różne kształty, układają się w jeną lub wiele warstw	- ochrona przed uszkodzeniami i wnikaniem drobnoustrojów  - wchłanianie różnych substancji  - wytwarzanie i wydzielanie różnych substancji np. enzymów trawiennych	jednowarstwowy płaski – płuca jednowarstwowy sześcienny – nerka jednowarstwowy walcowaty – jelita wielowarstwowy płaski - skóra
	płaski, sześcienny, walcowaty
MIĘŚNIOWA	Gładka	Komórki są wrzecionowate, ostro zakończone, mają 1 jądro komórkowe, kurczy się wolno, pracuje niezależnie od naszej woli	Przesuwanie treści pokarmowej w jelitach	Ściany narządów wewnętrznych np. żołądka
	Poprzecznie prążkowana serca	Komórki są walcowate, rozgałęzione, tępo zakończone, mają 1 lub 2 jądra kom., kurczy się szybko, pracuje niezależnie od naszej woli	Praca serca	Ściany serca
	Poprzecznie prążkowana szkieletowa	Włókna są walcowate, proste, tępo zakończone, ma wiele jąder kom., kurczy się szybko i pracuje zależnie od naszej woli	Ruch	Mięśnie szkieletowe np. kończyn
NERWOWA	……………….	Komórki nerwowe zwane neuronami i komórki gleju. Komórkę nerwową tworzą dendryty, ciało komórki, jądro om, akson, osłonka mielinowa	Odbieranie i przesyłanie informacji  w postaci impulsu nerwowego  z zewnątrz i wewnątrz organizmu. Komórki glejowe wypełniają przestrzenie między komórkami nerwowymi i stanowią ich podporę	Mózg, rdzeń kręgowy, nerwy obwodowe
ŁĄCZNA	Chrzęstna	Komórki chrzęstne i duża ilość substancji międzykomórkowej, dzięki której tkanka ta jest elastyczna i sprężysta	Łączy niektóre kości, w stawach okrywa kości chroniąc je przed ścieraniem, buduje np. małżowiny uszne	Szkielet kręgowców
	Kostna	Komórki kostne umieszczone w jamkach i duża ilość substancji międzykomórkowej. Substancja ta zawiera sole mineralne nadające kościom twardość i włókna białkowe nadające kościom elastyczność	Buduje szkielet kręgowców, składnik kości, magazyn soli mineralnych głównie wapnia	Szkielet kręgowców
	Tłuszczowa	Komórki wypełnione dużą kroplą tłuszczu i bardzo mało substancji międzykomórkowej	Chroni organizm przed urazami, przed utratą ciepła, materiał zapasowy do pozyskania energii	Pod skórą, wokół narządów wewnętrznych
	Krew	Osocze – skład 90 % wody , sole mineralne, białka , cukry , tłuszcze	- Transport po organizmie tlenu , pokarmu, dwutlenku węgla i substancji przemiany materii,  - ochrona przed drobnoustrojami chorobotwórczymi  - utrzymywanie temperatury ciał  u ptaków i ssaków	Naczynia krwionośne,  narządy  ciała
		Erytrocyty – czerwone krwinki – zawierają hemoglobinę czyli czerwony barwnik krwi, który przenosi tlen i dwutlenek węgla,
		Leukocyty – białe krwinki – unieszkodliwiają wirusy i bakterie
		Trombocyty -płytki krwi – to fragmenty cytoplazmy otoczone błoną komórkową, odpowiadają za krzepnięcie krwi